Staak de strijd tegen de rijangst.
Je weet waarschijnlijk al dat vermijden van angstige situaties, gedachten of gevoelens niet werkt.
Alleen wat werkt dan wel?
Binnen de Acceptatie-en commitmenttherapie is bereidheid het sleutelwoord. De bereidheid om je gevoelens en gedachten te hebben zonder ervoor weg te rennen of te vluchten.
- bereidheid kan je lezen als een synoniem voor acceptatie, echt ruimte geven aan je gedachten en gevoelens. (dit is wat anders dan een beetje toelaten)
Blijven vechten is het probleem niet de oplossing
Het gevecht is het probleem, niet de oplossing. Dit zal betekenen dat je in een vicieuze cirkel van toenemend lijden zal blijven steken, zolang je “vast” zit aan de emotionele controle denkwijze.
Wat zegt ACT:
Focus op de dingen waar je controle over hebt.
- Je leert tijdens een training het verschil tussen dingen waar je wel of geen controle over hebt.
- Stoppen te controleren waar je geen controle over hebt.
- Actief controle uitoefenen waar je wel controle over hebt (als dat nuttig is)
Je gaat dus werken aan meer controle, meer controle over je gedachten, gevoelens en acties. Zeker op momenten dat het zwaar wordt en deze moeilijke gevoelens om de hoek komen kijken.
Waar heb ik nu controle over?
| Buiten mijn controle | Binnen mijn controle (mogelijk) |
|---|---|
| De meeste van mijn emoties en gevoelens | Hoe ik reageer op mijn emoties en gevoelens |
| Mijn gedachten | Hoe ik reageer op mijn gedachten |
| Sensaties in mijn lichaam | Hoe ik reageer op die sensaties |
| Herinneringen | Hoe ik omga met mijn herinneringen |
| Of ik mijn doel bereik of niet | Mijn kansen vergroten door mijn acties |
| Wat anderen zeggen of doen | Wat ik zeg of doe om invloed uit te oefenen |
| Wat er in de toekomst gebeurt | Wat ik nu doe om mijn toekomst te beïnvloeden |
| Wat er in het verleden is gebeurd | Hoe ik reageer op gedachten over het verleden |
| Pijnlijk verlies | Compassie voor mezelf tonen bij verlies |
(Nu kan het zijn dat je zeer gefuseerd bent, handelt op de automatische piloot of gedissocieerd bent, dan heb je nog weinig controle over de rechter kolom. Naarmate je meer oefent zal je ook meer controle ervaren)
Binnen ACT gebruiken we veel metaforen, laat daarom deze metafoor eens goed op je inwerken als je weer eens denkt te moeten gaan vechten tegen je angst.
Metafoor
Worstelen in het drijfzand.
Ken je die oude films waarin de slechterik in een poel van drijfzand loopt? Hoe meer hij worstelt, hoe sneller hij erin wordt gezogen. In drijfzand is worstelen het ergste wat je kunt doen. De manier om te overleven is op je rug draaien, je armen en benen spreiden en je op het oppervlak laten drijven. Dat is heel moeilijk want alles in je lichaam zegt juist dat je moet vechten. Maar als je doet wat van nature en instinctief komt zul je verdrinken. Psychologisch is het moeilijk om op je rug te draaien en te drijven dat doe je niet van nature, maar het is wel veel minder vermoeiend dan worstelen.