Rouw en rijangst – twee processen van verlies

Afgelopen week kreeg ik een telefoontje dat alles stilzette: een goede vriend en collega is plotseling overleden. Zo onverwacht. Zo jong. Zo geliefd. Een toekomst lag voor hem open — en ineens was alles weg.

Na het eerste moment van ongeloof besefte ik hoe sterk het rouwproces ons kan overvallen. Het raakt je diep — niet alleen emotioneel, maar ook fysiek. En terwijl ik nadacht over dit verlies, kwam ook een ander thema naar boven: rijangst. Op het eerste gezicht lijken rouw en rijangst misschien weinig met elkaar te maken te hebben. Maar beide draaien om verlies — en met elk verlies komt rouw om de hoek kijken.

Rijangst is niet zomaar een angst. Het is het verlies van vrijheid, van vertrouwen in jezelf, van onafhankelijkheid. Het is een proces dat, net als rouw, door verschillende fases heen gaat. Daarom wil ik vandaag dieper ingaan op de vijf bekende fasen van rouw — en hoe deze ook herkenbaar zijn bij rijangst.

1. Ontkenning
De eerste reactie is vaak: “Dit kan toch niet waar zijn?”
Bij rijangst klinkt dat misschien als: “Ik? Rijangst? Hoe dan? Ik heb altijd gereden, duizenden kilometers, en vond autorijden nog leuk ook!”
Het is moeilijk te accepteren dat iets wat ooit zo vanzelfsprekend was, nu ineens een belemmering vormt.

2. Woede
Als de ontkenning afbrokkelt, komt frustratie.
“Waarom lukt het me ineens niet meer? Wat is er mis met mij?” Misschien komt er boosheid naar boven — op jezelf, op je lichaam, op de situatie. Soms ook gepaard met scherpe zelfkritiek of interne scheldwoorden.
Deze woede is begrijpelijk. Het is een uiting van machteloosheid.

3. Onderhandeling
In deze fase probeer je weer grip te krijgen. Je gaat oplossingen zoeken, compromissen sluiten. Misschien denk je: “Als ik alleen kleine stukjes rijd, dan komt het wel goed.” Of je brein kiest onbewust voor vermijding: je rijdt gewoon steeds minder, stelt ritjes uit, of laat anderen rijden. Het lijkt even een oplossing, maar de angst groeit vaak in stilte verder.

4. Depressie
Wanneer je merkt dat de oplossingen niet werken of de angst blijft, kan de moed je in de schoenen zakken. Het gevoel van falen kan doorsijpelen naar andere delen van je leven. Alles lijkt zwaar — niet alleen het autorijden, maar ook je dagelijkse functioneren, je zelfvertrouwen, je energie. Dit is een pittige fase, die veel innerlijke kracht vraagt.

5. Aanvaarding
De laatste fase is misschien wel de moeilijkste, maar ook de meest helende.
Aanvaarden dat de angst er is. Niet vechten of vluchten, maar toelaten.
Juist door die angst een plek te geven, ontstaat er ruimte om weer te leren, te groeien en stap voor stap vertrouwen terug te winnen. Aanvaarding is geen opgeven, maar erkennen wat er is — en van daaruit bouwen aan herstel.

Of je nu rouwt om een geliefde of worstelt met rijangst: verlies doet iets met ons. En dat mag er zijn.
Wees mild voor jezelf. Gun jezelf tijd. En weet: je bent niet alleen.

🖤


Laat gerust een reactie achter in het reactieveld hieronder.