Rijangst is een veelvoorkomend probleem dat niet alleen je dagelijkse mobiliteit beperkt, maar ook een impact kan hebben op je zelfvertrouwen en levenskwaliteit. Het voelt misschien overweldigend, alsof je gevangen zit in een cyclus van negatieve gedachten en emoties. Maar wat als je die angst niet hoeft te bestrijden, maar juist kunt toelaten? In deze blog ontdek je hoe je door het omarmen van je angst, het werken met negatieve gedachten en het gebruik van ACT (Acceptance and Commitment Therapy) oefeningen weer controle krijgt over je rijervaringen.
Wat is rijangst?
Rijangst kan zich op verschillende manieren uiten. Misschien voel je je nerveus bij het invoegen op een snelweg, krijg je hartkloppingen bij het idee om over een brug te rijden, of vermijd je het rijden in druk verkeer. Wat de trigger ook is, het onderliggende probleem is vaak hetzelfde: angst. Dit is een natuurlijke reactie van je lichaam die je waarschuwt voor gevaar, maar het wordt problematisch wanneer deze natuurlijke reactie overdreven reageert binnen “normale” omstandigheden en de angst je leven begint te beheersen.
De kracht van toelaten
Het klinkt tegenstrijdig, het toelaten van je angst is vaak de eerste stap naar vrijheid. Angst wordt sterker wanneer we het proberen te onderdrukken of vermijden. Stel je voor dat je angst een passagier in je auto is. Hoe meer je probeert die passagier te negeren of uit de auto te zetten, hoe harder hij schreeuwt. Door je angst toe te laten en er vriendelijker naar te kijken, geef je het minder macht. Kijk hier voor een mooi filmpje
ACT-oefening:
Een eenvoudige oefening uit ACT is het “ruimte maken voor emoties”. Sluit je ogen en stel je voor dat je je angst observeert zonder oordeel. Waar in je lichaam voel je het? Is het een knoop in je maag, een drukkend gevoel op je borst? Adem rustig in en uit en geef de angst de ruimte om er gewoon te zijn, zonder dat je er iets aan hoeft te veranderen. Dit helpt je om de angst niet langer als een vijand te zien, maar als iets wat er mag zijn en bij jou hoort.
Omgaan met negatieve gedachten
Negatieve gedachten spelen een grote rol bij rijangst. “Wat als ik een ongeluk krijg?” of “Ik kan dit niet aan” zijn voorbeelden van gedachten die je verlammen. Het is belangrijk om te beseffen dat gedachten niet altijd waar zijn; het zijn vaak slechts automatische reacties van je brein.
ACT-oefening:
Probeer eens deze defusie oefening. Schrijf je negatieve gedachte op, bijvoorbeeld: “Ik kan niet rijden op de snelweg.” Zet er dan de zin voor: “Ik heb de gedachte dat” als je dit op je in hebt laten werken maak er dan de zin van “Ik merk op dat ik de gedachte heb dat…” Dit creëert afstand tussen jou en de gedachte, waardoor je het minder serieus neemt. In plaats van erin mee te gaan, kun je het zien als een voorbijgaande wolk aan de lucht.
Omgaan met terugval
Terugval hoort bij elk herstelproces en rijangst is daarop geen uitzondering. Misschien heb je een tijdje goed gereden, maar voel je ineens de angst weer terugkomen. Dit betekent alles behalve dat je gefaald hebt; het is een kans om te leren.
Positieve mindset:
Zie terugval als een hobbel op de weg, niet als het einde van je reis. Herinner jezelf eraan wat je al bereikt hebt en blijf oefenen met wat werkt. Praat vriendelijk tegen jezelf, alsof je een goede vriend zou troosten. “Het is oké om even bang te zijn. Ik kan dit.”
Weer op de juiste weg
Het overwinnen van rijangst gaat niet over het volledig elimineren van je angst, maar over leren ermee te leven op een manier die je niet meer belemmert. Door je angst toe te laten, negatieve gedachten te relativeren en soms een terugval te accepteren, kun je stap voor stap je vrijheid terugwinnen.
Met onder andere defusie oefeningen en ruimte maken voor emoties en vele andere ACT oefeningen kun je rijangst benaderen vanuit een nieuwe, positieve mindset. Je leert dat angst niet de bestuurder hoeft te zijn, maar gewoon een passagier die je onderweg kunt meenemen. Dus draai die sleutel om, start je motor en zet je eerste stap naar een vrijer leven.
Met waarden, defusie, acceptatie, in het hier en nu zijn, het kunnen opmerken van jezelf en doen wat ervoor nodig is. kun je weer met vertrouwen de weg op.